یک آدم معمولی هر سه تا چهار ماه دچار بحران میشود، یعنی هر آدمی سالانه سه یا چهار بار با بحران دستوپنجه نرم میکند. بحران ممکن است بحران مالی و شغلی، بحران سلامتی یا بحران عاطفی باشد. اگر بهسرعت به بحران رسیدگی نکنیم، تعادلمان بهم میخورد و به قعر کشانده میشویم. چالشها، مسائل ناخوشایند و بحرانها ناگهانی و سرزده از راه میرسند. بحرانها غیر منظره هستند و تأثیرات بدی روی زندگی میگذارند. بهمحض اینکه مسئلهای را از پیش رو برمیداریم، سروکله مسئلهای دیگر پیدا میشود. معمولاً مسئله جدید از مسائل قبلی ما، پیچیدهتر و بزرگتر است.
ما نمیتوانیم بهطور کامل جلوی بروز بحرانها را بگیریم. تنها چیزی که میتوانیم کنترل کنیم، پاسخ و واکنش خودمان است. توانایی ما در برخورد با چالشها، میزان موفقیت و خوشبختی و شکوفایی ما را تعیین میکند.
برخورد مناسب با بحرانهای زندگی این است که بجای توجه به مسئله، با تمام وجود به راهحل فکر کنید. هرچه بیشتر به راهحل فکر کنید، راهحلهای بیشتری به ذهنتان میرسد. وقتی بهجای مسئله، به راهحل فکر میکنید، خلاقتر و مثبتتر میشوید.
برای هر مسئلهای زیر این آفتاب درخشان
یا راهحلی وجود دارد یا ندارد
اگر راهحلی وجود دارد، آن را پیدا کنید
و اگر وجود ندارد، بیخیالش شوید
در مواجهه با بحران، بجای نشان دادن واکنش خودکار، ابتدا خود را آرام کنید. دهانتان را ببندید تا حرفی نزنید یا فریادی نکشید. دستهایتان را کنترل کنید تا کاری بیهوده و مخرب انجام ندهد، فقط نفس عمیق بکشید تا بتوانید ذهنتان را آرام کنید. دم... بازدم... دم... بازدم... دم... بازدم...
پسازاین که آرام شدید، کاغذ و قلم را بردارید و روی کاغذ، مسئله را با دقت بررسی کنید:
- دقیقاً چه مشکلی پیش آمده است؟
- بدترین اتفاقی که ممکن است بیفتد، چیست؟
- چه راهحلهایی وجود دارد؟
- کدام راهحل بهتر است؟
- چه موقع شروع به اقدام میکنم؟
اگر اطلاعات کافی ندارید، مثل یک کارآگاه شروع به جستجو کنید و حقایق را کشف کنید. فرض کنید شخصی از شما به دادگاه شکایت کرده است و شما نمیدانید چرا از شما شکایت کرده و در مقابل شکایت او چهکاری میتوانید انجام دهید. پس ابتدا باید بدانید دلیل شکایت چه بوده است. پروندهها را بررسی کنید، از همکارانتان بپرسید. سپس با وکیل مشورت کنید تا بدانید با چه چیزی روبرو هستید و چهکاری از دستتان برمیآید.
در طی این مدت، طبیعی است که دچار خشم و اندوه و ترس شوید. عواطف منفی خود را در آغوش بگیرید و اجازه بدهید پیامشان را در گوشتان زمزمه کنند، ولی اجازه ندهید شما را فلج کنند. در باتلاق دلسوزی برای خود فرو نروید. دنبال مقصر نباشید و مسئولیت بحران و حل آن را 100% بپذیرید.
انرژی و سلامت خود را حفظ کنید. ممکن است کاملاً بیاشتها شوید و یا با اشتهای یک اسب آبی، شکلات و شیرینی و چیپس و پیتزا ببلعید. ممکن است بیخواب شوید و یا برعکس تمام ساعت شبانهروز بخوابید و دلتان نخواهد از رختخواب جدا شوید. ممکن است حمام کردن، لباس خوب پوشیدن و آراستگی صورت و مویتان را فراموش کنید. به خاطر داشته باشید که در دوران بحران خوردن غذای سالم و کافی، خواب کافی، رسیدگی به بهداشت فردی ضروری است. روزانه دستکم سی دقیقه پیادهروی کنید یا ورزش دیگری که شما را سرحال میآورد. چیزی بهاندازه سلامتی اهمیت ندارد. بحرانها میآیند و میروند، ولی سلامتی با شما میماند. در دنیا هیچچیز بهاندازه سلامتی ارزشمند نیست.
پنهانکاری نکنید. در مواجهه با بحران، حقایق را از همسرتان پنهان نکنید. از کمک فکری و حمایت عاطفی او در دوران بحران بهره ببرید. با پنهانکاری و دروغ گفتن، چالهای که در آن افتادهاید، عمیقتر میشود و حمایت عزیزانتان را از دست میدهید. به همسر و فرزندانتان اهمیت بدهید. آنها اولویتهای زندگی شما هستند و داشتن رابطه صمیمی و عمیق با آنها، به شما کمک میکند بتوانید به بحران غلبه کنید.
اگر از روبرو شدن با شخصی یا موقعیتی میترسید، بزنید به دل ترس و همین حالا اقدام کنید. تنها پادزهر ترس، اقدام است. هرچه در ترس و هراس باقی بمانید، وحشت شما بیشتر میشود. پس یکلحظه فکر کنید که اصلاً نمیترسید و به پیش بروید.
استراحت کنید. گاهی اوقات باید یک روز کامل دست از کار بکشید و حتی یکلحظه به بحران فکر نکنید. در آرامش کامل و با انجام فعالیتهای لذتبخش، مثل باغبانی، پختن کیک، طبیعتگردی، گرفتن ماساژ، شنا و ... خود را شارژ کنید.
وقتی همهچیز خوب است، همه میتوانند مثبت و خوشبین و خوشاخلاق باشند. وقتی همهچیز بهم میریزد، مورد تهدید قرار میگیرید یا با بحران مالی روبرو میشوید، آن هنگام خویشتن واقعی شما نمایان میشود. در مواجهه با بحران، افراد قوی، نفس عمیقی میکشند و مستقیم با بحران روبرو میشوند، ولی افراد ضعیف بشدت عصبانی میشوند و به اطرافیانشان حمله میکنند.
به خاطر داشته باشید هر بار که از پس یک بحران برمی آیید، شخصیت شما قوی تر و مستحکم تر می شود. در هر بحرانی، درسی نهفته است که می توانید آن را بیاموزید و فردی باتجربه و دنیادیده شوید.